Hội thảo khoa học triển khai đề tài cấp Nhà nước “Nghiên cứu, đánh giá thực trạng ô nhiễm tại các cảng cá, bến cá khu vực Trung Bộ và đề xuất các giải pháp giảm thiểu để bảo vệ môi trường, phát triển bền vững”, mã số: KC.09.09/21-30.

Theo thống kê, Việt Nam là nước đứng thứ 7 trong tốp 10 quốc gia khai thác thủy sản hàng đầu thế giới sau Trung Quốc, Indonesia, Peru, Ấn Độ, Liên bang Nga, Mỹ. Sản lượng của bảy quốc gia khai thác thủy sản hàng đầu chiếm gần 49% tổng sản lượng đánh bắt toàn cầu. Sự gia tăng và phát triển trong khai thác thủy sản kéo theo các vấn đề ô nhiễm môi trường biển trong đó có ô nhiễm từ đội tàu khai thác và ô nhiễm tại các bến cảng tiếp nhận tàu khai thác. Hầu hết các cảng (trong đó có cảng cá) không đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng riêng để xử lý chất thải tàu (như khu vực chứa chất thải tạm thời và phân loại chất thải từ tàu). Việc thu gom chất thải từ tàu chủ yếu do bên thứ ba (các đơn vị quản lý rác thải) thực hiện mà ít được các cơ quan chức năng giám sát. Cơ sở hạ tầng cảng cá bị xuống cấp, không có sự đầu tư mới về cầu cảng, hệ thống tiếp nhận chất thải, khu hậu cần nghề cá cũng như hệ thống xử lý nước thải. Nhiều cảng cá bị sa bồi, bồi lắng. Thiếu nhân lực giám sát trong quản lý cảng cá, môi trường nói riêng. Hệ thống văn bản chính sách pháp luật liên quan chưa hoàn thiện.

Trước thực trạng trên, Viện Khoa học công nghệ Năng lượng và Môi trường đã được Bộ Khoa học Công nghệ giao chủ trì thực hiện đề tài cấp Nhà nước “Nghiên cứu, đánh giá thực trạng ô nhiễm tại các cảng cá, bến cá khu vực Trung Bộ và đề xuất các giải pháp giảm thiểu để bảo vệ môi trường, phát triển bền vững”, mã số: KC.09.09/21-30.

Để công tác triển khai đề tài có hiệu quả, ngày 30/5/2025, Viện đã tổ chức hội thảo tại cơ sở Hải Phòng, xin ý kiến Lãnh đạo Viện, các nhà khoa học và các Sở, ban, ngành có liên quan.

Hội thảo đã nghe TS. Cao Thị Thu Trang, Chủ nhiệm đề tài giới thiệu chung về đề tài. Theo đó. Đề tài được thực hiện trong 36 tháng, dự kiến sẽ đạt được mục tiêu sau:

1. Đánh giá được nguyên nhân và mức độ ô nhiễm môi trường (không khí, nước, trầm tích) ở các cảng cá, bến cá khu vực Trung Bộ.
2. Đánh giá được lượng phát thải của các chất gây ô nhiễm và tác động của chúng đến môi trường, cộng đồng dân cư ở các cảng cá, bến cá khu vực Trung Bộ.
3. Đề xuất được các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm và nâng cao năng lực quản lý môi trường cho phát triển bền vững ở các cảng cá, bến cá khu vực Trung Bộ.

Tại Hội thảo, các đại biểu thống nhất nhận định đề tài có cách tiếp cận tương đối phù hợp, đáp ứng mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu đặt ra; Nội dung nghiên cứu phong phú; Sử dụng phương pháp nghiên cứu phù hợp; Dự kiến kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ có giá trị khoa học cao trong việc đề xuất giải pháp giảm thiểu ô nhiễm và nâng cao năng lực quản lý môi trường cho phát triển bền vững ở các cảng cá, bến cá khu vực Trung Bộ; Thông tin, tư liệu có độ chính xác cao, trích dẫn nguồn đầy đủ, số liệu được cập nhật mới.

Bên cạnh đó, các đại biểu cũng đi sâu phân tích và đưa ra các ý kiến góp ý về các nội dung chính trong đề tài. Trong đó, lưu ý Ban chủ nhiệm đề tài nên tập trung tiếp cận theo hướng cảng cá sinh thái (cảng cá xanh), xem xét lựa chọn 1 mô hình cụ thể để áp dụng. Hoạt động thu mẫu nên phân chia theo đặc trưng vụ cá Bắc và vụ cá Nam của ngành thủy sản, một số thuật ngữ sử dụng trong thuyết minh đề tài chỉnh sửa lại để phù hợp với quy định của Luật Thủy sản và các văn bản hướng dẫn hiện nay. Các bộ tiêu chí của đề tài đưa ra phải rõ ràng, phù hợp với thực tế để thuận lợi cho công tác đánh giá sau này. Quá trình triển khai thực hiện đề tài nên thường xuyên kết nối, tham vấn ý kiến của cơ quan quản lý để có giải pháp hoặc hướng dẫn kịp thời.

Thay mặt Ban chủ nhiệm đề tài. TS Cao Thị Thu Trang gửi lời cảm ơn các ý kiến góp ý của các nhà quản lý, khoa học. Trên cơ sở các ý kiến đó, nhóm thực hiện đề tài sẽ tổng hợp và có định hướng tốt để triển khai các nội dung. Trong quá trình triển khai, đề tài rất mong sự hợp tác của các cơ quan quản lý địa phương và cơ quan chuyên môn có liên quan để đáp ứng được tiến độ theo kế hoạch đã được phê duyệt./.

Nguồn tin: Phan Thị Thùy Vân, Viện KHCN Năng lượng và Môi trường

MỘT SỐ HÌNH ẢNH TIÊU BIỂU TẠI HỘI THẢO

PGS.TS Nguyễn Văn Quân, Phó Viện trưởng Viện KHCN Năng lượng và Môi trường phát biểu cảm ơn các nhà khoa học, đại diện các Sở, ban, ngành tại Hải Phòng đã đến tham dự Hội thảo

TS. Cao Thị Thu Trang, Chủ nhiệm đề tài báo cáo nội dung của Đề tài

TS. Nguyễn Thanh Hải, Viện Kinh tế và Quy hoạch thủy sản báo cáo tình hình cảng cá, bến cá ở khu vực Trung Bộ.

TS.Trần Quang Thư, Viện Nghiên cứu Hải sản góp ý về một nội dung của Đề tài

TS.Vũ Duy Vĩnh, Phó Trưởng phòng Động lực môi trường và Viễn thám biển góp ý một số nội dung của Đề tài